04.Các kiểu dữ liệu cơ sở và phép toán trong C++

1. Kiểu số nguyên

Có dấu: là những số nguyên dương, số nguyên âm và số 0.

Kiểu dữ liệu	Bộ nhớ (byte)	Phạm vi giá trị
`char`	1	-128 đến 127
`int`	2	-32768 đến 32767
`long`	4	-2147483648 đến 2147483647
`long long`	8	-9223372036854775808 đến 9223372036854775807

Chú ý: char là một kiểu dữ liệu đặc biệt, nó vừa là kiểu số nguyên, cũng vừa là kiểu ký tự. Chi tiết hơn về char sẽ có ở phần kiểu ký tự, ở đây tạm coi char là kiểu số nguyên bình thường.

Không dấu: là những số nguyên dương và số 0. Số không dấu khi khai báo sử dụng từ khóa unsigned.

Kiểu dữ liệu	Bộ nhớ (byte)	Phạm vi giá trị
`unsigned char`	1	0 đến 255
`unsigned int`	2	0 đến 65535
`unsighed long`	4	0 đến 4,294,967,295
`unsigned long long`	8	0 đến 18,446,744,073,709,551,615

2. Kiểu số thực

Kiểu dữ liệu	Bộ nhớ (byte)	Phạm vi giá trị
`float`	4	1.17549 x 10^(-38) đến 3.40282 x 10^(38)
`double`	8	2.22507 x 10^(-308) đến 1.79769 x 10^(308)
`long double`	8, 12 hoặc 16	3.36 x 10^(-4932) đến 1.18 x 10^(4932)

Ta có thể sử dụng hàm setprecision() thuộc thư viện <iomanip> để xác định số chữ số ở phần thập phân.

VD:

float x = 6.3333;
cout << setprecision(3) << x;

Output:

6.33

3. Kiểu luận lý

Dùng kiểu dữ liệu bool, khi khai báo sử dụng từ khóa true, false hoặc 1, 0.
Giá trị khi được trả về của 1 biến kiểu luận lý là 1 hoặc 0.
Có thể sử dụng boolalpha để xuất ra true hoặc false thay vì 1 hoặc 0 và sử dụng noboolalpha để quay về xuất 1 hoặc 0.

VD:

bool x = 6 > 9, y = 6 < 9;
cout << x << endl
     << y << endl;
cout << boolalpha;
cout << x << endl
     << y << endl;
cout << noboolalpha;
cout << x << endl
     << y << endl;

Output:

0
1
false
true
0
1

4. Kiểu ký tự

Là biến dùng kiểu dữ liệu char để lưu 1 ký tự trong bảng mã ASCII.
Miền giá trị: 256 ký tự trong bảng mã ASCII.
Cũng là kiểu số nguyên do lưu mã ASCII của 1 ký tự (là 1 số nguyên). Vì vậy khi gán giá trị cho biến kiểu ký tự, có thể dùng số nguyên.
Có thể dùng static_cast<int16_t>(<tên biến>) để xuất mã ASCII của ký tự lưu trong biến.

VD:

char x = 'A', y = 65;
cout << x << endl
     << y << endl
     << static_cast<int16_t>(x) << endl
     << static_cast<int16_t>(y);

Lưu ý: ký tự số nguyên không giống với mã ASCII số nguyên.

5. Biến

Là tên của một vùng trong bộ nhớ RAM. Biến được dùng để nhận giá trị do người dùng nhập vào khi chạy chương trình hoặc dùng để chứa giá trị của một biểu thức

Cú pháp khai báo:

<kiểu dữ liệu> <tên biến>; hoặc
<kiểu dữ liệu> <tên biến 1>, <tên biến 2>,..., <tên biến n>;

VD:

int a;
char b, c, d;

Ngay khi được định nghĩa. biến có thể được cung cấp cho giá trị. Cú pháp khai báo:
```
<kiểu dữ liệu> <tên biến> = <giá trị biến>;
```

VD:

int a = 6;

6. Hằng

Có giá trị không đổi trong suốt phiên chạy chương trình

Cú pháp khai báo:

#define <tên hằng> <giá trị> hoặc
const <kiểu dữ liệu> <tên hằng> = <giá trị>;

VD:

#define Pi 3.14
const float Pi = 3.14;

7. Toán tử

Toán tử gán:

Dùng để gán giá trị cho biến

Cú pháp:

<tên biến> = <giá trị>;
<tên biến> = <tên biến>;
<tên biến> = <biểu thức>;

Toán tử gán có thể thực hiện liên tiếp

VD:

int a, b, c;
a = 6;
b = c = 8;
cout << a << endl
     << b << endl
     << c;

Output:

6
8
8

Toán tử 1 ngôi
- Chỉ có một toán hạng trong biểu thức.
- Cú pháp:
```
<tên biến>++; (tăng 1 đơn vị)
<tên biến>--; (giảm 1 đơn vị)
```
- Đặt trước toán hạng ++x hay --x: thực hiện tăng/giảm trước.
- Đặt sau toán hạng x++ hay x--: thực hiện tăng/giảm sau.

int x = 5, y = 6, z, t;
x++;
cout << "x = " << x << endl;
z = x++;
cout << "x = " << x << endl
     << "z = " << z << endl;
y--;
cout << "y = " << y << endl;
t = --y;
cout << "y = " << y << endl
     << "t = " << t << endl;

Output:

x = 6
x = 7
z = 6
y = 5
y = 4
z = 4

Toán tử 2 ngôi Có hai toán hạng trong biểu thức. +, –, *, /, %, +=, -=, *=, /=, %=. Toán tử chia có 2 dạng:
- Chia lấy nguyên /: trả về phần nguyên của phép chia.
- Chia lấy dư %: trả về phần dư của phép chia

VD:

int x = 9, y = 3;
cout << x + y << endl
     << x - y << endl
     << x * y << endl
     << x / y << endl
     << x % y << endl;
int a = 6, b = 3;
a += b;
cout << a << endl;
a -= b;
cout << a << endl;
a *= b;
cout << a << endl;
a /= b;
cout << a << endl;
a %= b;
cout << a << endl;

Output:

Toán tử trên bit Tác động lên các bit của toán hạng. & (and), | (or), ^ (xor), ~ (not), >> (shift right), << (shift left).

Kiểu toán tử	Ký hiệu	Ý nghĩa
AND	`&`	Áp dụng toán tử luận lý AND lên từng bit
OR	`\|`	Áp dụng toán tử luận lý OR lên từng bit
XOR	`^`	Áp dụng toán tử luận lý XOR lên từng bit
NOT	`~`	Đảo ngược từng bit
SHIFT RIGHT	`>>`	Dịch các bit sang bên phải
SHIFT LEFT	`<<`	Dịch các bit sang bên trái

Toán tử quan hệ So sánh 2 biểu thức với nhau và cho ra kết quả 0 (hay false nếu sai) hoặc 1 (hay true nếu đúng). Các toán tử: == , >, <, >=, <=, !=.

VD:

int x = 3, y = 9, z = 9;
cout << (x == y) << endl
     << (x < y) << endl
     << (x > y) << endl
     << (x >= y) << endl
     << (z <= y) << endl
     << (x != y) << endl;

Output:

Toán tử luận lý Tổ hợp nhiều biểu thức quan hệ với nhau và cho ra kết quả 0 (hay false nếu sai) hoặc 1 (hay true nếu đúng). Các toán tử: &&(and), ||(or), !(not)

Chú ý: Luôn sử dụng dấu ngoặc đơn () khi thực hiện với các mệnh đề quan hệ để thể hiện rõ ràng ý nghĩa dòng lệnh và hạn chế sai sót.

VD:

int x = 3, y = 6, z = 9;
cout << ((x > y) && (x < z)) << endl
     << ((x < y) && (x < z)) << endl
     << ((x > y) || (x < z)) << endl
     << ((x > y) || (x > z)) << endl
     << (!(x < y)) << endl
     << (!(x > z)) << endl;

Output:

0
1
1
0
0
1 - Toán tử điều kiện Đây là toán tử 3 ngôi (gồm có 3 toán hạng) Cú pháp: 

  <biểu thức 1> ? <biểu thức 2> : <biểu thức 3>; Nếu `<biểu thức 1>` đúng thì giá trị trả về là `<biểu thức 2>`. Nếu `<biểu thức 1>` sai thì giá trị trả về là `<biểu thức 3`.

VD:

int x = 3, y = 6;
(x < y) ? cout << "true" : cout << "false";
cout << endl;
(x > y) ? cout << "true" : cout << "false";

Output:

true
false

Toán tử phẩy
- Các biểu thức đặt cách nhau bằng dấu ,.
- Các biểu thức con lần lượt được tính từ trái sang phải.
- Biểu thức mới nhận được là giá trị của biểu thức bên phải cùng.

VD:

int x = 3, y = 6, z = 9;
x = (y++, z = x + y, z += 3);
cout << x << endl
     << y << endl
     << z;

Output:

13
7
13

Độ ưu tiên của các toán tử Quy tắc thực hiện:
- Thực hiện biểu thức trong ( ) sâu nhất trước.
- Thực hiện theo thứ tự ưu tiên các toán tử

bảng mức độ ưu tiên các toán tử

Twitter Facebook LinkedIn

04.Các kiểu dữ liệu cơ sở và phép toán trong C++

Công phá NMLT

1. Kiểu số nguyên

2. Kiểu số thực

3. Kiểu luận lý

4. Kiểu ký tự

5. Biến

6. Hằng

7. Toán tử

You May Also Enjoy

06.Hàm, tham số hàm và đệ quy

05.Các cấu trúc điều khiển trong C++

03.Thuật toán và lưu đồ thuật toán

02.Cấu trúc cơ bản của một chương trình C++