02.Cấu trúc cơ bản của một chương trình C++

Để có thể hiểu và tự tay viết chương trình C++ điều đầu tiên cần phải biết đó là cấu trúc cơ bản của một chương trình. Một chương trình C++ cơ bản sẽ gồm 3 thành phần sau:

• Các câu lệnh và biểu thức (Statements and expressions).
• Hàm (Functions).
• Thư viện chuẩn C++.

1. Câu lệnh và biểu thức

• Các câu lệnh và biểu thức là thành phần nhỏ nhất để cấu thành lên một chương trình.
• Một chương trình có thể gồm rất nhiều câu lệnh nhưng cũng có thể không có câu lệnh nào.
• Mỗi một câu lệnh sẽ yêu cầu chương trình thực hiện một nhiệm vụ nhất định.
• Câu lệnh phải kết thúc bằng dấu chấm phẩy ;.

VD

include <iostream>    // khai báo thư viện iostream 
using namespace std;  // sử dụng namespace std 
int main()            // hàm main dùng để nhập code 
{
   int a = 6 ;        // khai báo biến a kiểu int và gán a = 6
   cout << a ;        // xuất màn hình giá trị a
}                     // dấu `{}` để gói các câu lệnh vào hàm main

Output: 6

2. Hàm main()

Mọi chương trình đều phải có ít nhất một hàm main(). Hàm main() chuẩn của chúng ta sẽ có dạng:

int main()
{

}

Mặc dù không một câu lệnh, không có thư viện, chương trình vẫn chạy bình thường. Trong đó:

• main là tên của hàm.
• Các câu lệnh sẽ nằm trong dấu ngoặc nhọn { }. Khi chương trình chạy thì những câu lệnh sẽ được thực hiện tuần tự từ trên xuống dưới.
• Một hàm sẽ gồm 2 thành phần đó là tên hàm và kiểu dữ liệu mà hàm trả về. Ở đây main() là tên hàm nên chắc chắn int là kiểu dữ liệu mà hàm trả về (cụ thể hơn sẽ ở bài Hàm).
• Trong một số tài liệu có thể thấy người khác viết là void main() nhưng cách viết int main() là cách viết tiêu chuẩn nhất.

3. Khai báo thư viện, câu lệnh xuất dữ liệu

Thư viện cơ bản chỉ là một công cụ của lập trình viên. Ở đây mình khai báo 1 thư viện có tên là iostream. Thư viện này cung cấp cho chúng ta khả năng nhập, xuất dữ liệu. Ví dụ:

cout << // để xuất dữ liệu
cin >>  // để nhập dữ liệu
endl    // xuống dòng

Thực ra thư viện iostream gồm rất nhiều công cụ không chỉ riêng nhập xuất. Vì vậy người tạo ra thư viện đã chia thư viện iostream ra thành các không gian khác nhau. Toán tử cout dùng để xuất dữ liệu ra màn hình đang nằm ở một không gian nào đó mà khi chương trình chạy, nó không thể tìm ra không gian mà cout đang ở đó, điều này dẫn đến chương trình bị lỗi. Câu lệnh using namespace std; giúp chương trình có thể tìm được không gian cho toán tử cout trong thư viện iostream.